Widok zawartości stron
Pozostałości Lager Mielec
We wrześniu 1939 r., tuż po wkroczeniu na teren Puszczy Sandomierskiej oddziałów niemieckich, rozpoczęto budowę olbrzymiego poligonu wojskowego, teren został podzielony na trzy części.
Pierwsza część, leżąca miedzy Rozwadowem, Niskiem, Rudnikiem, Sokołowem, Raniżowem i Grębowem, nosiła nazwę Gemeinde Górno, a w jej obrębie znajdowały się różnego rodzaju obozy ćwiczeń Luftwaffe.
Druga część, o nazwie SS – Gutsbezirk Truppeübungplatz “Heidelager”, obejmowała tereny między Dębicą, Sędziszowem, Kolbuszową i Rzochowem. Był to poligon Waffen SS. Tu w rejonie Bliznej i Pustkowa, testowano nowe rodzaje broni, m.in. rakiety V-1 i V-2.
Trzecia część, leżąca między Kolbuszową, Mielcem, Baranowem Sandomierskim i Grębowem, nosiła nazwę Heeresgutsbezirk Truppenubüngsplatz Süd – Dęba lub Dęba – Mielec. Na terenach poligonów utworzono sieć obozów pracy przymusowej. Stąd też zapotrzebowanie na siłę roboczą były bardzo duże.
Na mocy rozporządzenia Generalnego Gubernatora Hansa Franka, z dnia 26 października 1939 r., przepisami wykonawczymi z 11 i 12 grudnia 1939 r., wprowadzono dla Żydów i Polaków obowiązek i przymus pracy. W tym celu dla Żydów utworzono zamknięte obozy pracy, nazywane Jedenarbeitlager, których na ternie Rzeszowszczyzny było 22.
Istniały także otwarte obozy pracy dla Polaków, nazywane Arbeitlager. Jednym z nich był, w rejonie Mielca w okolicach Smoczki, obóz pracy nazwany przez Niemców – Lager Mielec, będący integralną częścią poligonu Dęba – Mielec. Zajmował on teren od południa pomiędzy szosą Mielec – Kolbuszowa, a osadą Czekaj oraz zachodu pomiędzy Smoczką, a drogą leśną łączącą Czekaj z szosą w kierunku Kolbuszowej.
Jedna z części tego kompleksu oznaczona Truppenübungsplatz Süd Mielec, została utworzona w okolicach Mielca. Poligon powstał na terenach Smoczki, Porąb Wojsławskich, Porąb Cyranowskich, Wólki Chorzelowskiej, Trześni, Hyków Dębiaków i innych. Już w październiku 1939 r. mieszkańcy okolicznych wiosek zostali zobowiązani do opuszczenia swoich domów, a część gospodarstw przymusowo wysiedlono. Przesiedleniami kierowała komendantura poligonu w Dębie, którego działalnością kierował gen. Salitter oraz filia komendantury w Smoczce, reprezentowana przez mjr Geichta i kpt. Kurza. Komendantem poligonu Dęba – Mielec, do 1 kwietnia 1943 r. był gen. mjr Friedrich Rexilius. Oddziały tego poligonu odpowiedzialne są za uczestnictwo w akcjach pacyfikacyjno – eksterminacyjnych.
Lager Mielec miał wyodrębnione cztery części, oznaczone jako Lager I, Lager II, Lager III i Lager IV. Cały lager miał utwardzone drogi i place, posiadał własne ujęcie wody oraz doprowadzenie prądu. Główna droga lagru, dzisiejsza ul. Królowej Jadwigi, była wybrukowana kostką granitową. W każdej części znajdowały się, wybudowane przez firmę niemiecką „Hennig”, baraki wojskowe, zgrupowane w rzędy oznakowane kolejnymi literami A, B, C… itd. oraz kuchnie, stołówki i łaźnie.
Na terenie Lagru I dodatkowo znajdowała się odwszalnia, kantyna oraz szwalnia. Zajęta także była przez Niemców gajówka. Na terenie Lagru II znajdowały się magazyny żywnościowe oraz składy paliw. W tej części usytuowany był szpital wojskowy i kino dla wojska. Lager III zajmujący obszar na północ od dzisiejszej ul. Królowej Jadwigi w Lesie Cyranowskim, oprócz wielu baraków mieszkalnych, posiadał także stołówkę dla polskich robotników, pralnie oraz wieżę ciśnień, utrzymującą ciśnienie w wodociągach. Za Lagrem IV, w kierunku osady Czekaj, znajdowały się rusznikarnie, zadbano również o zaplecze żywnościowe dla lagru, budując stajnie dla koni i bydła. Od strony Mielca do Lagru II prowadziła kolej wąskotorowa, wykorzystywana do zaopatrywania lagru.
Po prawej stronie szosy w kierunku Kolbuszowej znajdowały się magazyny amunicyjne do których doprowadzona była kolej od strony wyładowni w Wojsławiu. Ta część poligonu nosiła nazwę Mulitionlager.
Na terenie Porąb Cyranowskich, od wiosny 1944 r. do sierpnia 1944 r., przebywało około trzech tysięcy Polaków i Żydów, z różnych krajów Europy. Więźniowie pracowali w zakładach lotniczych „Flugzeugwerk-Mielec” oraz byli dowożeni do pracy na poligonie wojskowym pod wsią Przyłęk w Kolbuszowej.
Na poligonie Dęba – Mielec, do czasu wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej, ćwiczyły sztaby i związki taktyczne armii niemieckiej, przygotowując się do kolejnych agresji, w tym na Francję. Po odniesionym zwycięstwie powróciły one na tereny i prowadziły dalsze ćwiczenia. Tutaj oddziały armii niemieckiej przygotowywały się do operacji „Barbarossa”, czyli ataku na Związek Radziecki.
Poligon miał bardzo dobre położenie, ponieważ był poza zasięgiem alianckich samolotów bombowych i na tym terenie zgromadzony był spory potencjał przemysłowy. Poligon ten był także w bliskiej odległości od granicy niemiecko-radzieckiej, po agresji Związku Radzieckiego na Polskę, na mocy paktu Ribbentrop-Mołotow. Na terenie poligonu Dęba – Mielec, hitlerowcy podjęli budowę dróg, bunkrów, umocnień i innych obiektów wojskowych.
W czasie kampanii niemieckiej na wschodzie, poligon wraz z rozbudowaną infrastrukturą stał się miejscem wypoczynku zdziesiątkowanych dywizji Wermachtu wracających z frontu. Po wojnie poligon, przez kilkanaście lat był wykorzystywany przez Ludowe Wojsko Polskie. W roku 1976 poligon wojskowy został zlikwidowany, zaś powierzchnie otwarte zalesione na obszarze 600 ha.
Najnowsze aktualności
VIII Mielecki Leśny MiniRajd Rowerowy
VIII Mielecki Leśny MiniRajd Rowerowy
Już 1 lipca odbędzie się VIII edycja największej i najpopularniejszej imprezy rowerowej w Mielcu i okolicach. Tradycyjnie na uczestników do wyboru będą czekały trasy zróżnicowane pod względem długości i stopnia trudności poprowadzone najpiękniejszymi fragmentami mieleckich lasów. Patronat Honorowy nad wydarzeniem objął Prezydent Miasta Mielca oraz Starosta Powiatu Mieleckiego.
Udział w imprezie jest bezpłatny, ale wymagana jest rejestracja uczestników drogą elektroniczną.
Zapisów można dokonywać wysyłając zgłoszenie na adres:
Bezwzględnym warunkiem uczestnictwa w imprezie jest dokładne zapoznanie się i zaakceptowanie Regulaminu VIII Mieleckiego Leśnego MiniRajdu Rowerowego.
W imprezie udział mogą brać tylko osoby, których stan zdrowia pozwala na to.
Zgłoszenie mailowe musi zawierać imię, nazwisko, wiek uczestnika oraz wybór trasy na której zamierza startować.
Ponadto zgłoszenie musi zawierać oświadczenia:
- Potwierdzenie zapoznania się z Regulaminem VIII Mieleckiego Leśnego MiniRajdu Rowerowego;
- Zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych dla potrzeb organizacji VIII Mieleckiego Leśnego MiniRajdu Rowerowego, zgodnie z Ustawą z dn. 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 z późniejszymi zmianami);
- Oświadczenie o wyrażeniu zgody na wykorzystanie wizerunku;
- Oświadczenie o braku przeciwwskazań do udziału w VIII Mieleckim Leśnym MiniRajdzie Rowerowym (zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 września 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad i warunków prowadzenia działalności w dziedzinie rekreacji ruchowej - Dz. U. z dnia 20 września 2001 r.);
- Oświadczenie o zdolności do udziału w VIII Mieleckim Leśnym MiniRajdzie Rowerowym i starcie na własną odpowiedzialność.
Mail zwrotny od koordynatora jest potwierdzeniem zakwalifikowania na uczestnika rajdu.
Zapisy prowadzone będą do dnia 29 czerwca 2018 r. do godz. 15:00.
Zgody i oświadczenia osób niepełnoletnich podpisują ich prawni opiekunowie.
Na dole strony znajduje się Regulamin VIII Mieleckiego Leśnego MiniRajdu rowerowego oraz mapy z przebiegiem poszczególnych tras.